5 thg 12, 2014

ĐẶT VÓ



 
Ảnh của Huỳnh Thùy.

                                                 

          Bốn cái càng cong vó đặt sông
          Phía treo phía trễ nước lớn ròng
(Phía treo.... treo càng vó ngang mặt nước theo hướng nước chả. Dây treo càng vó gọi dây dàm. Dàm nước lớn, dàm nước ròng)

        Quẩy đuôi cá quậy vô tùng...kéo. Khàkhà !
 Hình này có cây tre thả phiều trên mặt nước. Dùng để làm cản để ngăn chặn lục bình trôi vô vó. Ở đây chủ vó này ép luồng cho lục bình trôi vào bên trong rồi đi luôn.
 Tùng lưới lỏng thòng cá (nhảy) nhỏng nhông

 Kéo rốn gom tùng tay xúc vợt (thau tra cán không vướng lưới)
 Lon ton... đầy xịa (rộng) cũng dày công. Khakhakha !

 
  Bốn cái càng cong vó đặt sông
  Phía treo phía trễ nước lớn ròng
  Quẩy đuôi cá quậy vô tùng...kéo
  Tùng lưới lỏng thòng cá (nhảy) nhỏng nhông
  Kéo rốn gom tùng tay xúc vợt
  Lon ton... đầy xịa (rộng) cũng dày công !
                (Chuyện xưa rồi nay mới nói hahaha!)

         Mượn hình ảnh chuyến đi Gò Tháp vài tháng trước để minh họa ngôn từ huỳnh tôi đã dùng. Đấy cũng là một trong nhiều cách đánh bắt cá ở miền Nam Việt.


       Kẻo kẹt đêm dài vó nước rung
Đèn lơ lắc sóng cá vô tùng
           Sương trắng tê lòng mong đầy xiạ
                  Chợ đông mẹ nhón miếng trầu không.

11 nhận xét:

  1. hình ảnh thôn quê thật là thanh bình , đời sống đơn giản và thảnh thơi...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Nhìn cái vó mình nhớ...mẹ, muốn rơi nước mắt !
      Bạn khỏe?
      Hôm rày sửa nhà, cái tay đau mà việc thì nhiều nên mình không thể làm gì hơn. Rất vui bạn ghé thăm !

      Xóa
  2. Mẹ chờ bán cá có phải không
    Ngày đêm lao xao vó nước rung
    Vô tùng là sao thi thơ nhỉ
    Muốn họa đủ đầy đọc mông lung .......................

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đèn lơ lắc sóng cá vô tùng : Đây là kỷ thuật cất vó đêm. Đặc tính cá đi vào ban đêm thường ở phía trên gần mặt nước tạo nên làn sóng nhỏ. Để nhận biết điều đó gia đình tôi treo phía bên kia cái lồng đèn, rọi một vệt sáng ngang tầm 2/3 kích cở cái vó sâu bên trong. Mỗi loại cá đi có dợn nước khác nhau, phải có tay nghề, kinh nghiệm nhìn mới được.
      Tùng: Phần lưới bị nước đẩy thành bọc sâu sau thành viền vó.
      Trong ý này tôi muốn nói đến cảnh ngồi trông ánh đèn dọi mặt làn nước canh chừng cá vào (sóng dợn) để mà biết kéo vó lên bắt.
      Một kỷ thuật cất vó đêm có thể ít người biết. Thông thường người ta cứ đặt xuống rồi ngồi chơi, lâu lâu lại kéo vó lên, hoặc cá vô tới tùng đụng phải lưới rồi hoảng hồn chạy phóng nhảy đùng đùng mới kéo vó. Như vậy thì 10 con bắt được 3 thôi.
      Tôi biết đặt "vó càng" (Như trên hình, có bốn thanh tre kéo chằng 4 góc, đó là càng vó) Này hồi 9,10 tuổi. Theo mẹ thức thâu canh để kiếm cá lấy tiền nuôi mấy anh em tôi ăn học. Tôi tham gia việc này cùng mẹ gần 15 năm. Sau thống nhất đất nước vài năm thì anh em tôi không cho mẹ đặt vó nữa. Với hình ảnh đã trãi qua trong những đêm thời chiến, nào là biệt kích Mỷ đi đêm ghìm lê hỏi Việt cộng, lính VNCH hành quân, lính đồn đi ... rình mò. Khà ! Nhớ lại cũng thấy vui vui. Chớ lúc đó nghe rục rịch thì mình chạy nấp trốn "ém dè" trong bụng cũng sợ lắm. Rồi thì Việt cộng tới lui thăm hỏi tình hình...(Bởi mẹ hàng ngày đi ra chợ bán cá mừ). Có mấy lần rất nguy hiểm, đêm có ngày có. Máy bay Mỹ hổ trợ hành quân xoèn xẹt trên bầu trời, bắn rùm trời nhưng cũng xa. Mình cứ an nhiên cất vó. Khi chúng bay về xẹt ngang qua, thế là hắn xối xả nã đạn, rồi rocket ì đùng... Mình lăn tròn tránh đạn như xinê rồi chạy thoát thân. Chúng đảo vòng săn tìm như đi săn chuột vậy ! Khàkhà !
      Có điều lí thú là đi hộc Quốc Gia, đêm về canh ma... Cộng Sản khàkhàkhà (Đây là câu nói vui của cá bạn học cùng, mà trong đó có cô con gái của viên quận trưởng mới chít chứ !)
      Dông dài cùng Minh Lê tí chút. Bạn luôn vui khỏe nhé !

      Xóa
    2. Cảm ơn anh đã giải thích tỏ tường -lại còn thêm mấy hình minh họa nữa rất đầy đủ -Không biết lên hỏi anh ạ -
      Mà trước năm 75 mà anh đã 9-10 tuổi rồi (có khi hơn ) vậy là anh nhiều hơn tuổi Tân rồi
      Chúc anh chiều vui vẻ nhé

      Xóa
    3. Trước 75 mình trốn quân dịch, biểu tình chống chiến tranh. Mùa hè đỏ lửa 1972 đốt xe Mỹ tại Cần Thơ có các báo hổ trợ. Rùi trận chiến Tây Nam 1979 bạn bè mình lên đường với quyết tâm : Xanh cỏ hoặc đỏ ngực.... Mình thì lang thang từ TP HCM với Dược Phòng Bệnh Xá, rồi lại Viện Lúa Đồng Bằng... Cứ lang thang lang thang. Trãi qua nhiều nghành nghề, kể cả làm thầy giáo tháo giầy Khàkhà! Nhiều chuyện chút vậy !
      Nay già (chắc cũng hơi háp) rùi !

      Xóa
  3. Hình và bài thơ ko hiện anh ạ
    Anh đặt vó bắt được nhiều cá khao bà con với nha (~_~)

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em sang đê, anh chỉnh sửa lại rùi. Ghé mắt qua cái còm của anh cho Minh Lê nhé !

      Xóa
  4. Nhìn ảnh mà nhớ quê em cái thời em còn bé xíu ghê lun anh ui. Nhớ hồi đó , thấy người ta đặt cái này nè. Em còn nhớ lúc ấy em nhỏ lắm, chỉ mang cái ... em hổng biết kêu bằng cái gì, hình như là cái nom, nó bắng tre, nhọn nhọn ở hai đầu á anh, em đặt ở chỗ dẫn nước ngoài kênh lớn vào ao nhỏ trong nhà, kiếm cá. Ông nội em đặt thì có cá, cá nhiều nữa, thích lắm. Còn em đặt, cha mẹ ui, vớt lên tên gặp... trời ơi, toàn ... vàng trôi trên sông thui. hic hic hic
    Khi nào có dịp về miền tây, em làm phiền anh chị nghen !

    Trả lờiXóa
  5. Công cụ đánh bắt cá Nam Bộ : (chỉ cái anh biết thôi nhéa
    1. Xịa dùng để xúc, đan bằng nan tre
    2. Lờ đan bằng nan tre mỏng có hai hom hoặc 4 hom để đặt theo luồng bắt cá rô, cá sặc
    3. Lộp thì dài bện thanh tre bằng chiếc đủa thành vĩ bó lại thành hình khối tròn, mặt trước để hom hình nón cá chen vào được đặt cá lớn (cá lóc trê tôm cua rùa rắn) có lộp lớn, nhỏ
    4. Xà di bện bằng cật tre một đầu miệng hom một đầu túm
    5. Đó đăng dùng để đuổi cá chạy vô
    6. Xà om gần giống đăng đó đặt sông
    7. Nôm trực tiếp úp chụp xuống vùng nước cạn
    8. Câu cần, câu cắm, câu nhấp câu rê, câu thả (câu phao) câu viền (cắm hai cây đài hai đầu căng dây treo lưỡi câu)
    9. Chài, lưới dầy bắt cá nhỏ, lưới thưa bắt cá to. Đáy(căng ngang sông). Dớn đẩy (bắt lưới vào hai cái càng hình chữ V) Vó càng, vó gạt...
    .....
    Anh không chuyên đánh bắt lắm nên không biết hết đâu. Nhưng đại khái như thế.

    Trả lờiXóa